5 ký hiệu hữu ích nên dạy bé trước khi biết nói

Đó là các ký hiệu để diễn tả "Con bị đau", "Mẹ yêu con/Con yêu mẹ", "Con muốn đi bô", "Giúp con với" và "Cảm ơn mẹ" khi bé chưa biết phát âm.

Các nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với ngôn ngữ ký hiệu có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển ngôn ngữ của trẻ sơ sinh. Những bé được tiếp xúc với ngôn ngữ ký hiệu sau này sẽ có vốn từ vựng lớn hơn và sớm hơn những em bé không được học ngôn ngữ ký hiệu. Bên cạnh việc phát triển ngôn ngữ, ngôn ngữ ký hiệu cũng giúp cha mẹ dễ dàng hơn trong việc chăm sóc bé và thắt chặt tình cảm giữa bé với cha mẹ. Việc học các ngôn ngữ ký hiệu có vẻ khó khăn nhưng một khi bé đã sử dụng thành thạo vài ký hiệu, bé sẽ dễ dàng học thêm những ký hiệu mới.

Bạn có thể mở rộng vốn từ ký hiệu của bé bằng cách sử dụng một ký hiệu mới thường xuyên, và gắn ký hiệu với những trải nghiệm thực tế của bé. Hãy bắt đầu bằng những gì là quan trọng đối với bé như những món ăn hay hoạt động ưa thích (ví dụ sữa hay chơi bóng trong công viên). Trước khi bạn biết điều đó, bé thậm chí tự phát minh ra những ký hiệu cho riêng mình. Đó là những gì con gái tôi đã làm khi bé không biết làm cách nào để chia sẻ những gì bé muốn với tôi. Bé chỉ tay ra cửa tức là bé muốn đi chơi.

Dưới đây là 5 ký hiệu hàng đầu chúng tôi đã sử dụng trước khi con gái của tôi có thể phát âm ra những gì bé muốn nói.

1. Đau

Ban đầu con gái tôi nghĩ ký hiệu này rất buồn cười. Tôi sử dụng nó khi bé kéo tóc tôi bởi vì hành động của bé làm tôi đau. Tuy nhiên, tôi càng sử dụng nhiều ký hiệu này khi bé ngã hoặc đụng đầu vào đâu, ký hiệu này càng có ích cho bé. Trước khi bé có thể giao tiếp bằng lời nói, bé đã có thể nói cho tôi biết bé bị đau ở đâu, như đau chân do móng chân bị gẫy và đau miệng khi bé đang mọc răng. Đây là một ký hiệu đơn giản và bạn có thể làm bằng cách chỉ ngón tay trỏ vào vùng cơ thể bị đau.



Ngôn ngữ ký hiệu: Nắm hờ hai bàn tay, riêng ngón trỏ duỗi thẳng. Hướng hai ngón trỏ vào nhau. Đặt hai bàn tay ở vị trí bị đau. Đôi khi người lớn cũng sử dụng những ký hiệu này với nhau để nói về việc bị đau.

2. Giúp đỡ

Bạn có thể sử dụng ký hiệu này khi bạn cần sự hợp tác của bé hoặc khi bé cần sự giúp đỡ của bạn. Đây là cách rất tuyệt vời để con gái tôi thu hút sự chú ý của tôi và nói cho tôi biết bé đang cần tôi ngay lập tức. Tôi làm ký hiệu này theo cách đơn giản hơn so với phiên bản Ngôn ngữ ký hiệu Mỹ (ASL). Đó là đập lòng bàn tay vào ngực hai lần.



Ngôn ngữ ký hiệu phổ thông: Ngửa lòng một bàn tay, đặt bàn tay còn lại ở phía trên, bàn tay này nắm hờ, riêng ngón cái duỗi ra. Nếu hỏi bé có cần giúp đỡ không thì đập nắm tay xuống lòng bàn tay, gợi ý giúp đỡ bé thì di chuyển cả hai bàn tay từ trong ra ngoài (hướng về phía bé), nhờ bé giúp đỡ thì di chuyển hai bàn tay theo hướng ngược lại

3. Mẹ yêu con

Có hai biến thể của cách nói “Mẹ yêu con/Con yêu mẹ/I love you” và bạn có thể sử dụng ký hiệu rút gọn bằng một bàn tay. Ký hiệu rút gọn này (giơ 3 ngón tay cái, trỏ và út trong khi cụp ngón tay giữa và ngón nhẫn xuống. Hướng lòng bàn tay về phia em bé và di chuyển bàn tay từ từ trong khi nói Mẹ yêu con) rất dễ học và khi dùng rất thú vị. Con gái tôi luôn cười rất tươi mỗi lần tôi sử dụng ký hiệu này với bé ở bên ngoài cửa sổ khi tôi thả bé vào trong nhà trẻ.



4. Xin làm ơn, xin vui lòng

Không bao giờ là quá sớm để học cách cư xử tốt. “Xin vui lòng” và “cảm ơn” là hai từ có thể sử dụng thường xuyên trong vốn từ vựng hàng ngày của bạn và bé. Giờ đây, con gái tôi đã có thể dễ dàng sử dụng “Xin vui lòng” và “cảm ơn” mà không cần tôi phải nhắc.



Ngôn ngữ ký hiệu cảm ơn: Mở bàn tay, duỗi thẳng các ngón tay. Chạm các ngón tay vào cằm và đưa bàn tay ra phía trước, gần giống kiểu hôn gió nhưng với ký hiệu cảm ơn, bàn tay để thấp hơn.



Ngôn ngữ ký hiệu làm ơn, xin vui lòng: Mở rộng bàn tay, úp lòng bàn tay vào ngực và di chuyển thành một đường vòng, giống như chà xát quanh ngực

5. Đi vệ sinh, đi bô

Ký hiệu này được sử dụng cho cả việc đi ị và đi tiểu của bé. Sử dụng các ký hiệu khi bạn thấy bỉm của bé bị bẩn để bé có thể nhận thức được những gì bé vừa làm. Tôi cũng dùng ký hiệu này khi thay bỉm để liên hệ với việc tại sao bỉm lại ướt.



Ngôn ngữ ký hiệu: Nắm bàn tay, ngón cái để giữa ngón trỏ và ngón giữa, Giơ nắm tay ngang vai và lắc lắc nắm tay giống như bạn đang rung chuông báo hiệu cho bé đã đến lúc đi vệ sinh.

Xem thêm hướng dẫn chi tiết có video tại Afamily.vn

Lúc này, mẹ để ý các triệu chứng mọc răng của bé: Bé kéo tai, mút môi dưới và có thể sốt nhẹ hay phân của bé hơi thay đổi. Chú ý giữ vệ sinh răng miệng cho bé vì hàm răng sữa rất quan trọng cho những chiếc răng vĩnh viễn về sau. Bố mẹ có thể lau răng bằng gạc vô trùng thấm nước muối sinh lý có bán ở các nhà thuốc, cho bé uống một ít nước lọc sau khi ăn.

Nếu bạn muốn dạy cho bé ngôn ngữ ký hiệu thì đây là thời điểm thích hợp. Khả năng hiểu ngôn ngữ và kỹ năng vận động của bé phát triển nhanh hơn khả năng nói. Ví dụ hầu hết các bé đều biết vẫy tay (lúc khoảng 9 tháng tuổi) và biết đưa ngón tay chỉ chỏ (vào lúc 1 tuổi) trước khi biết nói “bye bye” hoặc nói “nhìn kìa”. Để bắt đầu, bạn hãy sử dụng bàn tay để ra dấu mỗi khi nói đến những từ thông thường như “sách” (chụm hai bàn tay lại và mở lòng bàn tay ra) hoặc “đói bụng” (đưa ngón tay lên môi). Về sau, bé sẽ có thể diễn tả những ý niệm phức tạp hơn như “Con uống nước trái cây xong rồi” bằng cử chỉ đặt lòng bàn tay của mình lên ngang vai. Và đừng lo lắng, ngôn ngữ ký hiệu không ảnh hưởng gì đến quá trình học nói của bé cả. Thực tế nó còn giúp bé phát triển các kỹ năng ngôn ngữ và giúp bé diễn đạt ý muốn của mình.

Bé có thể thích cầm nắm đồ bằng một tay rồi sau đó đổi qua tay kia. Nhưng phải đến khi bé khoảng 2, 3 tuổi bạn mới biết bé thuận tay trái hay tay phải. Đừng buộc bé phải thay đổi khuynh hướng tay thuận (vì điều này đã được quyết định từ lúc bé còn trong bụng mẹ). Bắt bé phải dùng tay phải trong khi bé thuận tay trái có thể làm bé lẫn lộn và dẫn đến các vấn đề trong việc phối hợp giữa tay và mắt, sự khéo léo và chữ viết về sau này.

Bé thích các trò chơi thay phiên nhau, đặc biệt là những trò liên quan đến âm thanh và ngôn ngữ. Thỉnh thoảng nên nhường cho bé làm người dẫn dắt trò chơi và bắt chước cách phát âm của bé nhé. Khi đến phiên bạn là người điều khiển trò, bạn hãy chơi trò bắt chước tiếng động vật kêu (gâu gâu, quạc quạc), vì đó là một trò rất hay để dạy bé học và làm bé vui.

Một ưu điểm của loại trò chơi này là có thể chơi được bất cứ nơi đâu. Bé có thể đập nước kêu bì bõm trong chậu tắm hay dùng các khối xếp hình gõ cọc cọc lên nền nhà. Hướng dẫn bé cách tạo ra các âm thanh vui nhộn trước rồi sau đó để bé thử làm.

Ebe.vn

Biểu hiện ngôn ngữ của bé

Làm cha mẹ đôi khi chăm sóc trẻ sẽ cảm thấy rất khó khăn để hiểu những suy nghĩ và mong muốn của trẻ khi trẻ chưa biết nói. Để giúp cha mẹ có thể hiểu trẻ hơn, ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ đã ra đời và mang lại rất nhiều lợi ích.

Trẻ con luôn luôn tìm cách nào đó để truyền tải ý muốn của chúng. Từ trước khi trẻ được sinh ra, trẻ giao tiếp thông qua cử động và phản ứng trước kích thích từ bên ngoài. Khi nghe thấy tiếng nói của cha mẹ hay một đoạn nhạc quen thuộc, thậm chí tiếng chó sủa bé cũng sẽ đá hoặc đạp trong bụng mẹ. Trẻ sơ sinh muốn sự tương tác từ thời điểm trẻ có thể cử động và không bị cách biệt với thế giới bên ngoài.

Vì vậy, sau khi sinh, trẻ tiếp tục sự tương tác bằng cách khóc, cử động chân tay, nhìn chằm chằm và cố gắng tập trung bằng đôi mắt. Nhưng trước khi trẻ có thể tậpnói và nóiđược rõ ràng, trẻ có thể thấy thất vọng trong nỗ lực truyền tải thông tin. Trẻ biết những gì trẻ muốn, nhưng để cha mẹ có thể hiểu được cần có sự thấu hiểu lẫn nhau.

Ngôn ngữ ký hiệu của trẻ là gì?

Những người ủng hộ việc áp dụng ngôn ngữ ký hiệu của trẻ cho rằng kỹ thuật này là phương tiện giúp trẻ chưa biết nói giao tiếp với cha mẹ và người chăm sóc. Với các kỹ năng đã được xây dựng cho cộng đồng người khiếm thính, cha mẹ có thể dạy cho trẻ sơ sinh truyền đạt những gì trẻ muốn bằng cách sử dụng bàn tay của trẻ. Ngược lại, các bậc cha mẹ sử dụng giọng nói, khuôn mặt và bàn tay của mình để truyền đạt lại. Về cơ bản, ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ được xây dựng nhằm giúp trẻ sơ sinh sử dụng các kỹ năng theo bản năng để giúp cha mẹ hiểu trẻ.

Tôi có thể bắt đầu dạy trẻ học khi trẻ nhiêu tuổi?

Không có yêu cầu nhất định về độ tuổi tốt nhất để bắt đầu dạy trẻ học ký hiệu. Phần lớn chương trình khuyên rằng không nên áp dụng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, vì giai đoạn đó, trẻ em không kiểm soát được nhiều các cử động tay. Từ sáu đến chín tháng được xem là thời gian tốt nhất để bắt đầu dạy trẻ. Nếu cha mẹ muốn dạy trẻ sớm hơn cũng không có hại gì, nhưng không nên để trẻ cảm thấy miễn cưỡng.

Thu hút sự chú ý của trẻ và giữ sự chú ý đó trong mười giây là một sự khởi đầu tốt và là một trong những dấu hiệu rằng trẻ đã sẵn sàng.

Nhưng trước đó, cha mẹ có thể có những bước chuẩn bị bằng cách tiếp nhận những dấu hiệu hoặc tín hiệu của trẻ về những gì trẻ muốn. Âm vực và âm thanh của trẻ khi khóc, nét mặt của trẻ, cách trẻ cử động hoặc trả lời cha mẹ là những cách mà trẻ giao tiếp. Cha mẹ cần có thời gian để nắm bắt được các dấu hiệu này và không phải lúc nào cũng nhìn thấy.

Những lợi ích của việc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu của trẻ là gì?

Những người ủng hộviệc áp dụng ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ cho rằng điều này rất có lợi. Có một số lợi ích chung như sau:

• Tăng cường giao tiếp giữa cha mẹ và trẻ. Thông thường, ban đầu cha mẹ có thể mất thời gian và công sức vào việc học ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ. Nếu cha mẹ thấy rằng việc này có lợi và họ có thể nhớ cách áp dụng thì họ có thể áp dụng với những đứa trẻ sau này.

• Ngôn ngữ ký hiệu của trẻ tạo ra một công cụ truyền đạt những gì trẻ muốn trước khi trẻ biết nói và trước khi các kỹ năng ngôn ngữ đã phát triển đầy đủ.

• Điều này có thể giảm sự thất vọng cho trẻkhi trẻ không thể giao tiếp vì còn quá nhỏ.

• Ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ giúp xây dựng lòng tin và lòng tự trọng. Khi trẻ cảm thấy cha mẹ đang cố gắng để hiểu trẻ, trẻ sẽ cảm thấy tự tin hơn.

• Giúp quá trình chuyển tiếp đến giai đoạn tập nói dễ dàng hơn. Ký hiệu của trẻ tạo ra sự chuyển tiếp tự nhiên và dễ dàng hơn để trẻ tập nói vì vậy với những trẻ đã quen thuộc với ký hiệu sẽ cảm thấy có động lực hơn để học nói.

• Về lợi ích lâu dài, không phải lúc nào cũng có thể áp dụng được. Khi một đứa trẻ học nói và có thể sử dụng từ ngữ để truyền đạt những gì trẻ muốn, ngôn ngữ ký hiệu sẽ không còn hiệu quả. Mặc dù những lợi ích của việc tăng cường sự tương tác là suốt đời. Những trẻ có khả năng kết nối cảm xúc mạnh thông qua tương tác với cha mẹ, có xu hướng cảm thấy an toàn hơn khi lớn lên.

huggies.com.vn