Thông thường, khi tập nói, trẻ con sẽ gọi “mẹ” trước rồi sau đó mới bi bô gọi “bố”. Như một lẽ tự nhiên, mối gắn kết ấy đã được hình thành từ lúc đứa bé còn trong bụng mẹ và nó đã ăn sâu vào tâm khảm chúng về những cảm xúc thiên về mẹ hơn về bố. Không chỉ từ “mẹ” mới có nhiều cách gọi, mà từ “bố” trong từ điển tiếng Việt cũng có vô số cách gọi khác nhau.
Trong cuốn Đất lề quê thói (1968), tác giả Nhất Thanh Vũ Văn Khiếu viết trong chương Gia tộc rằng: “Những danh xưng bố mẹ, cha mẹ đã có từ ngàn xưa”. Trên thực tế, cách gọi “bố” là một biến âm từ từ “bô”. Từ “bô” có nguồn gốc từ từ “父” với phiên âm địa phương là “pē”, phiên âm chính thống là “Fù”, tương ứng với “Phụ”. Đây được xem là một trong những từ đầu tiên dân ta dùng để gọi người đàn ông có công sinh thành.
Từ “bô” được xem là một trong những từ đầu tiên dân ta dùng để gọi người đàn ông có công sinh thành. (Ảnh Internet)Ngoài “bố” biến âm của từ “bô” còn có “bọ” (Quảng Bình). Ở miền Bắc, còn có từ “bõ” chỉ người đầy tớ già nuôi mình từ nhỏ thân thiết như cha mẹ. Còn người miền Nam lại gọi “vú bõ” với cha mẹ đỡ đầu trong Công giáo.
Khi xưa, con nhà có học, thi đỗ, làm quan hết thảy đều gọi cha bằng “thầy”. Ở đây muốn nhấn mạnh không chỉ có công sinh thành mà người đàn ông ấy còn có công dạy dỗ. Chữ “thầy” ấy cũng giống như chữ “nghiêm quân” trong Hán văn. Hoặc các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra Bắc, dù là con nhà ít học, dân dã, cũng gọi “bố” là “thầy”.
Các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra Bắc, dù là con nhà ít học, dân dã, cũng gọi “bố” là “thầy”. (Ảnh Internet)
Có một thời, người miền Bắc dùng hai chữ “cậu mợ” gọi cha mẹ như một cái mốt thời thượng thay vì gọi là “thầy u”, “thầy đẻ”… bị chế giễu là quê mùa, lạc hậu.
Đối với người miền Nam, người ta thường gọi “bố” là “tía”, “cha”. Đây là hai từ biến âm từ tiếng Trung “爹” (với phiên âm là “Diē”) và được dùng quen thuộc trong cách xưng hô của con cái như là “cha mẹ”, “tía má”.
Dù là cách gọi nào thì hình ảnh người bố luôn thật vĩ đại trong lòng các con. (Ảnh Internet)Đặc biệt, vì bản thân từ “Phụ” ít khi xuất hiện trong tiếng thuần Việt nên ít khi người ta dùng từ "phụ thân" để gọi bố. Mặc dù, ở thời xưa "mẫu thân" là cách gọi trang trọng trong văn chương dành cho người phụ nữ có công sinh thành.
Khi đã có tuổi, hoặc lên chức “ông bà”, bố mẹ thường được các con xưng hô thành “ông – con”, và khi giao tiếp với người thứ ba, con cái gọi bố là “ông cụ”, “ông bố”…
Trên đây chỉ nêu ra những cách gọi điển hình, trong các sách còn ghi chép và định nghĩa rất nhiều cách gọi khác nhau dành để xưng hô với bố mẹ.
yan.vn
Trong cuốn Đất lề quê thói (1968), tác giả Nhất Thanh Vũ Văn Khiếu viết trong chương Gia tộc rằng: “Những danh xưng bố mẹ, cha mẹ đã có từ ngàn xưa”. Trên thực tế, cách gọi “bố” là một biến âm từ từ “bô”. Từ “bô” có nguồn gốc từ từ “父” với phiên âm địa phương là “pē”, phiên âm chính thống là “Fù”, tương ứng với “Phụ”. Đây được xem là một trong những từ đầu tiên dân ta dùng để gọi người đàn ông có công sinh thành.
Từ “bô” được xem là một trong những từ đầu tiên dân ta dùng để gọi người đàn ông có công sinh thành. (Ảnh Internet)
Khi xưa, con nhà có học, thi đỗ, làm quan hết thảy đều gọi cha bằng “thầy”. Ở đây muốn nhấn mạnh không chỉ có công sinh thành mà người đàn ông ấy còn có công dạy dỗ. Chữ “thầy” ấy cũng giống như chữ “nghiêm quân” trong Hán văn. Hoặc các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra Bắc, dù là con nhà ít học, dân dã, cũng gọi “bố” là “thầy”.
Các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra Bắc, dù là con nhà ít học, dân dã, cũng gọi “bố” là “thầy”. (Ảnh Internet)
Có một thời, người miền Bắc dùng hai chữ “cậu mợ” gọi cha mẹ như một cái mốt thời thượng thay vì gọi là “thầy u”, “thầy đẻ”… bị chế giễu là quê mùa, lạc hậu.
Đối với người miền Nam, người ta thường gọi “bố” là “tía”, “cha”. Đây là hai từ biến âm từ tiếng Trung “爹” (với phiên âm là “Diē”) và được dùng quen thuộc trong cách xưng hô của con cái như là “cha mẹ”, “tía má”.
Dù là cách gọi nào thì hình ảnh người bố luôn thật vĩ đại trong lòng các con. (Ảnh Internet)
Khi đã có tuổi, hoặc lên chức “ông bà”, bố mẹ thường được các con xưng hô thành “ông – con”, và khi giao tiếp với người thứ ba, con cái gọi bố là “ông cụ”, “ông bố”…
Trên đây chỉ nêu ra những cách gọi điển hình, trong các sách còn ghi chép và định nghĩa rất nhiều cách gọi khác nhau dành để xưng hô với bố mẹ.
yan.vn
Được sửa bởi QaniTri ngày 23rd June 2017, 13:36; sửa lần 1.